نقش بازی در رویکرد نوین آموزشی
بازیها نقش مهمی در آموزش های نوین ایفا میکنند. آموزش های نوین بر اساس رویکرد های فعالیت محور و مبتنی بر تجربه هستند که در آنها فرد به صورت فعال در فرایند یادگیری شرکت میکند. بازیها، با فراهم کردن محیطی تعاملی و مبتنی بر بازی برای یادگیری، این فرایند را تسهیل میکنند و مزیتهای زیادی را در ارائه آموزش های نوین به ارمغان میآورند.
جذابیت: بازیها به دلیل طبیعت شیرین و سرگرمکننده خود، توانایی جلب توجه و انگیزش فراگیران را دارند. آن ها از طریق محتواهای جذاب، چالشهای متنوع و پاداشهای ناخودآگاه، فراگیران را به صورت کاملا پویا درگیر فرایند یادگیری میکنند. این جذابیت باعث میشود که فراگیران با رغبت بیشتری در فرایند یادگیری شرکت کنند و از آموختن مفاهیم و مهارتها لذت ببرند.
تعامل فعال: بازیها محیطی تعاملی را برای فراگیران فراهم میکنند. در این محیط، فراگیران باید تصمیمهایی را اتخاذ کنند، به چالشها پاسخ دهند و با مسائل گوناگون مواجه شوند. این تعامل فعال باعث میشود که فراگیران مستقیماً در فرایند یادگیری شرکت کنند و با مواد آموزشی به صورت عملی و تجربی برخورد کنند.
تقویت همکاری و تعامل اجتماعی: بسیاری از بازیها به صورت چندنفره طراحی شدهاند و فراگیران را تشویق به همکاری و تعامل با یکدیگر میکنند. آن ها به صورت گروهی یا تیمی میتوانند در حل مسئلهها و رقابتها شرکت کنند. این تعامل اجتماعی باعث تقویت مهارتهای ارتباطی، همکاری، رهبری و حل مسئله در فراگیران میشود.
تجربه مستقیم و عملی: بازیها فرصتی را برای تجربه مستقیم و عملی مفاهیم و مهارتها فراهم میکنند. فراگیران میتوانند به صورت فعال در محیط بازی، مهارتها را تمرین کنند، مفاهیم را در عمل تجربه کنند و اشتباهات را بدون نگرانی از عواقب آن تجربه کنند. این تجربه مستقیم باعث تثبیت و تقویت یادگیری میشود و فراگیران را در مواجهه با وضعیتهای واقعی قرار میدهد.
ارزیابی عملکرد: بازیها به راحتی قابل ارزیابی هستند و میتوانند عملکرد فراگیران را به صورت فعال ارزیابی کنند. این ارزیابی میتواند به صورت خودکار در فرایند بازی یا از طریق بازخوردهای آنلاین انجام شود و به فراگیران کمک میکند تا نقاط ضعف و قوت خود را شناسایی کنند و در راستای بهبود آن ها تلاش کنند.
با توجه به موارد ذکر شده، بازیها به عنوان یک ابزار قدرتمند در آموزش های نوین مورد استفاده قرار می گیرند. این متد آموزشی به فراگیران کمک میکند تا به طور مؤثرتری مفاهیم و مهارتها را درک کنند و علاقه شان نسبت به یادگیری را تقویت می کند.
روشهای آموزشی مبتنی بر بازی در آموزش نوین، در سراسر جهان در حال استفاده است. برخی از کشورها که به طور ویژه در توسعه و اجرای این متد آموزشی پیشرو بودهاند عبارتند از:
فنلاند: فنلاند در حوزه آموزش با تمرکز بر روی بازی و خلاقیت شناخته میشود. آنها از روشهای آموزشی مبتنی بر بازی برای تقویت مهارتهای ارتباطی، مهارتهای فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) و توسعه تفکر کارآفرینانه در فراگیران استفاده میکنند.
کانادا: در سیستم آموزشی کانادا، از بازیها به عنوان یک ابزار مؤثر برای ترغیب به یادگیری، تقویت مهارتها و ارتقای تفکر انتقادی استفاده میشود. بازیها در این کشور به صورت معمول در کلاسهای پیشدبستانی و ابتدایی مورد استفاده قرار میگیرند.
ژاپن: ژاپن با استفاده از بازیهای آموزشی به نام "ایداکا"، مفاهیم و مهارتهای آموزشی را به طریقی جذاب و تعاملی به فراگیران ارائه میدهد. این بازیها در آموزش ابتدایی و متوسطه مورد استفاده قرار میگیرند.
سنگاپور: سنگاپور نیز از بازیها در آموزش استفاده میکند تا فراگیران را به تجربه عملی و تعامل با مفاهیم آموزشی تشویق کند. آنها با استفاده از فناوریهای پیشرفته مثل واقعیت مجازی، عملکرد بازیهای آموزشی را بهبود میبخشند.
کره جنوبی: کره جنوبی در سیستم آموزشی خود از بازیها بهره میبرد تا انگیزه یادگیری را افزایش دهد و تمرکز بر روی توسعه مهارتهای مهمی مانند همکاری، مدیریت زمان و حل مسئله داشته باشد.
استرالیا: در سیستم آموزشی استرالیا نیز بازیها به عنوان یک ابزار کلیدی برای تقویت تواناییهای شخصیتی، تفکر انتقادی و همکاری در بین فراگیران مورد استفاده قرار میگیرند.
امروزه بسیاری از کشورها در سراسر جهان از این متد آموزشی بهره میبرند. این فهرست تنها چند نمونه از کشورهایی است که در سیستم آموزشی خود از روشهای مبتنی بر بازی استفاده میکنند.
نمونه ای از بازی ها در روند آموزش
بازیها در آموزش های نوین مدارس میتوانند به صورت متنوعی طراحی شوند و تأثیرات مختلفی در فرایند یادگیری داشته باشند. در ادامه، چند مثال از بازیها و تأثیرات آن ها در آموزش را بررسی میکنیم.
بازی شبیهسازی: این نوع بازیها محیطهای مجازی را ایجاد میکنند تا فراگیران بتوانند تجربههای واقعی داشته باشند. برای مثال، یک بازی شبیهسازی هواپیما میتواند به فراگیران کمک کند تا مفاهیم هوانوردی را درک کنند و مهارت های پرواز را تمرین کنند. این بازیها تأثیر قابل توجهی بر تجسم مفاهیم، تقویت تمرکز و حواس و تعلیم مهارتهای عملی دارند.
بازی های تعاملی گروهی: این نوع بازیها فرصتی را برای همکاری و تعامل بین اعضای یک گروه فراهم میکنند. برای مثال، یک بازی تعاملی گروهی میتواند موضوعاتی مانند حل مسائل ریاضی را به صورت گروهی مطرح کند و فراگیران را به تعامل و همکاری در حل مسئله تشویق کند. این نوع بازیها تأثیراتی مانند تقویت همکاری، توسعه مهارتهای اجتماعی و ارتقای رهبری را در فراگیران ایجاد میکنند.
بازی های شبکهای آنلاین: این نوع بازیها از طریق اتصال به اینترنت و بازی در محیط آنلاین انجام میشوند. مثالی از این نوع بازیها میتواند بازیهای آموزشی با موضوعات علمی، ریاضی، زبانآموزی و غیره باشد. این بازیها از طریق رقابتهای آنلاین، مسابقات، و امتیازبندی به فراگیران انگیزه بیشتری برای یادگیری میدهند و تأثیراتی مانند افزایش انگیزه، تعلق به گروههای آموزشی و بهبود رقابتی را بوجود میآورند.
بازیهای موبایلی و تلفن همراه: این نوع بازیها بر روی دستگاههای همراه اجرا میشوند و میتوانند تجربه آموزشی را به فراگیران ارائه کنند. برای مثال، بازیهای آموزشی برای تقویت مهارتهای ریاضی، زبان خارجی، مطالعه و یا حل مسئله میتوانند در دسترس فراگیران قرار بگیرند. این بازیها تأثیراتی مانند ارتقای خودتنظیمی، تقویت حواس و یادگیری را به صورت همیشگی در فراگیران به ارمغان میآورند.
هر یک از این نوع بازیها تأثیرات متفاوتی در فرایند یادگیری دارند، اما مهمترین تأثیر آنها افزایش انگیزه، تعامل فعال، تقویت همکاری و ارتباط اجتماعی، تجربه عملی و تثبیت یادگیری است. همچنین، با توجه به محتوا و هدف آموزش، میتوان بازیهای مناسبی را انتخاب کرده و به طور هوشمند در فرآیند آموزش آن ها را مدیریت کرد.